Zapalenie ścięgien jest częstym schorzeniem powodującym ból i stan zapalny ścięgien – mocnych, włóknistych pasm łączących mięśnie z kościami. Często spowodowane nadmiernym użytkowaniem, może zakłócać codzienne życie, od prostych ruchów po wyniki sportowe. Na szczęście większość przypadków dobrze reaguje na leczenie zachowawcze, ale zrozumienie przyczyn, objawów i strategii zapobiegania ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia.
Co powoduje zapalenie ścięgna?
Ścięgna podczas ruchu podlegają znacznym obciążeniom. Kiedy powtarzający się stres, nagłe nadużywanie lub zmiany związane z wiekiem prowadzą do mikroskopijnych uszkodzeń, organizm reaguje stanem zapalnym, powodując ból i obrzęk. Ignorowanie wczesnych objawów może spowodować pogorszenie stanu, potencjalnie prowadzące do przewlekłego zwyrodnienia (ścięgna), a nawet zerwania ścięgna.
Ryzyko zwiększa kilka czynników:
- Powtarzające się ruchy: Częstymi czynnikami wyzwalającymi są praca lub sport wymagający powtarzalnych ruchów (tenis, budowa, ogrodnictwo).
- Przeciążenie: Szybko zwiększający się poziom aktywności bez wystarczającej regeneracji może spowodować przeciążenie ścięgien.
- Wiek: Z wiekiem ścięgna tracą elastyczność, przez co są bardziej podatne na urazy.
- Choroby: Cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów i niektóre infekcje mogą przyczyniać się do rozwoju zapalenia ścięgien.
- Styl życia: Palenie zmniejsza dopływ tlenu do ścięgien, a podwyższony poziom cholesterolu może zwiększać ryzyko obrażeń.
Typowe rodzaje zapalenia ścięgna
Zapalenie ścięgna często pojawia się w określonych lokalizacjach, w zależności od dotkniętego ścięgna:
- Zapalenie ścięgna Achillesa: Ból tylnej części pięty, częsty u biegaczy.
- Łokieć tenisisty (zapalenie nadkłykcia bocznego): Ból zewnętrznej strony łokcia, często występujący u zawodników uprawiających sporty rakietowe.
- Łokieć golfa (zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego): Ból po wewnętrznej stronie łokcia.
- Zapalenie ścięgna stożka rotatorów: Ból barku często dotyka sportowców i osoby wykonujące ruchy nad głową.
- Kolano skoczka (zapalenie ścięgna rzepki): Ból pod rzepką, powszechny w sportach skokowych.
- Zapalenie pochewki ścięgna De Quervaina: Ból nadgarstka po stronie kciuka.
Rozpoznawanie objawów
Głównym objawem zapalenia ścięgien jest ból zlokalizowany w zajętym ścięgnie, często nasilający się podczas ruchu. Inne znaki to:
- Bolesność przy dotknięciu.
- Niewielki obrzęk lub zaczerwienienie.
*Uczucie chrupania lub skrzypienia podczas ruchu. - Osłabienie lub sztywność stawu.
W rzadkich przypadkach zakaźne zapalenie ścięgien (takie jak rzeżączka) może objawiać się gorączką, wysypką lub wydzieliną, która wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Leczenie i rekonwalescencja
Większość przypadków zapalenia ścięgien poprawia się po leczeniu zachowawczym:
- Protokół RICE: Daj odpocząć dotkniętemu obszarom, zastosuj lód, uciśnij (jeśli to konieczne) i unieś.
- Leki przeciwbólowe dostępne bez recepty: NLPZ, takie jak ibuprofen, mogą zmniejszać stan zapalny.
- Fizykoterapia: Wzmacnia mięśnie, poprawia elastyczność i przywraca zakres ruchu.
- Zastrzyki kortykosteroidów: Mogą zapewnić krótkotrwałą ulgę, ale nie są rozwiązaniem długotrwałym.
Ciężkie lub uporczywe przypadki mogą wymagać wstrzyknięcia osocza bogatopłytkowego (PRP) lub, w rzadkich przypadkach, operacji.
Zapobieganie jest kluczem do sukcesu
Zapobieganie zapaleniu ścięgien obejmuje:
- Prawidłowa rozgrzewka i odpoczynek: Przygotowuje ścięgna do aktywności i wspomaga regenerację.
- Stopniowo zwiększaj obciążenie: Unikaj nagłych skoków intensywności i czasu trwania.
- Prawidłowa technika: Prawidłowa technika zmniejsza obciążenie ścięgien.
- Ustawienia ergonomiczne: Zoptymalizuj swoje miejsce pracy, aby zminimalizować powtarzający się stres.
- Zdrowy styl życia: Utrzymuj prawidłową wagę, unikaj palenia i stosuj dietę przeciwzapalną.
Przy właściwym podejściu większość ludzi wraca do zdrowia po zapaleniu ścięgien w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Jednak ignorowanie objawów może prowadzić do przewlekłego bólu, a nawet zerwania ścięgna. Wczesna interwencja i środki zapobiegawcze to najlepsze podejście do utrzymania zdrowych ścięgien i bezbolesnego ruchu.
